Gatunki i odmiany: w Polsce w latach 60. opisano 23 gatunki roślin rodzaju Rosa, ale przypuszczalnie jest ich w Polsce znacznie więcej. W latach 50. ubiegłego wieku w Instytucie Badawczym Leśnictwa (IBL) w Warszawie przeprowadzono ocenę wartości owoców czterech najważniejszych gatunków róż jako surowca dla przemysłu przetwórczego. Zauważono, że róża rdzawa (Rosa rubiginosa) wyróżnia się spośród badanych gatunków największym bogactwem cukrów i zawartością części nierozpuszczalnych. Najuboższy w cukry okazał się miąższ róży pomarszczonej (Rosa rugosa), a owoce róży dzikiej (Rosa canina) oraz girlandowej (Rosa cinnamomea) zawierały średnie ilości tych związków. Najwięcej kwasów znajdowało się w owocach róży dzikiej, nieco mniej w róży pomarszczonej.
W IBL zajęto się także hodowlą i selekcją odmian róż bogatych w witaminę C. W wyniku tych badań otrzymano typy róż dzikich o dużej zawartości tej witaminy oraz ich mieszańce, m.in. odmianę róży girlandowej „Selecta”, a także odmiany róży dzikiej „Sylwia”, „Sylwana” i „Jubileuszowa”.
W celu uzyskania mieszańców nadających się do produkcji koncentratów witaminy C wykorzystano bogatą w tę witaminę różę Beggera (Rosa beggeriana) o małych owocach i skrzyżowano ją z wielkoowocową różą pomarszczoną. W ten sposób otrzymano trzy wartościowe odmiany: „Skolimów”, „Chylice” i „Konstancin”. Ta ostatnia jest mieszańcem otrzymanym w 1971 roku. Jej owoce zawierają około 3000-3500 mg witaminy C w 100 g świeżej masy i dojrzewają sukcesywnie już od połowy lipca. Przy uprawie „Konstancina” można uzyskać 43-78 kg witaminy C z jednego hektara.
(na podstawie artykułu „Róże owocowe” dr Heleny Wiśniewskiej-Grzeszkiewicz; Hasło ogrodnicze 10/99)
Róża dzika (Rosa canina L.)
Cechy charakterystyczne:
- gałązki z hakowato zakrzywionymi kolcami;
- liście zielone, nagie lub owłosione, o kształcie jajowato-eliptycznym;
- kwiaty pięciopłatkowe, białawe lub różowe, występują pojedynczo lub są zebrane w kwiatostany;
- owoce szupinkowe o wielkości 2-3 cm, wydłużone, purpurowo czerwone.
Pochodzenie: Rosa canina rośnie na terenie całej Europy, w Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich oraz w Azji.
Wymagania: niewielkie. Porasta zarośla, skraje lasów, miedze, przydroża.
Róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.)
Cechy charakterystyczne:
- gęsto owłosione pędy i kolce;
- kolce szydlaste, gęste;
- liście grube, z wierzchu pomarszczone, ciemnozielone i błyszczące, pod spodem szaro owłosione;
- czerwono-różowe, duże i pachnące kwiaty, zwykle pięciopłatkowe;
- duże, kulisto-spłaszczone owoce rzekome.
Pochodzenie: róża pomarszczona pochodzi ze wschodniej Azji, a dokładnie z Chin, Korei, Japonii i wschodniej części Rosji. Do Europy trafiła jako roślina ozdobna oraz surowiec do produkcji olejków różanych.
Wymagania: Rosa rugosa jest doskonale przystosowana do życia w tej części strefy klimatycznej. Nie wymaga specjalistycznej uprawy (patrz porady ogrodnicze), jest mrozoodporna, znosi nawet bardzo duże zasolenie podłoża, rośnie na bardzo słabych glebach, a nawet na czystych piaskach. Często jest sadzona w parkach, na nasypach kolejowych oraz na wydmach w celu utwardzenia podłoża. W uprawie plantacyjnej jest wysoko plenna.
Właściwości: Róża pomarszczona jest najbogatszym źródłem witaminy C – w 100 g owoców róży znajduje się od 840-3500 mg tej witaminy
Dodaj komentarz